Mặc dù đã đạt được nhiều kết quả tích cực, nhưng theo ông Nguyễn Đức Vinh - Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Hà Giang, nghề nuôi ong mật phú quốc của tỉnh vẫn còn gặp một số khó khăn như: Công tác quản lý nhãn mác, bao bì, logo chỉ dẫn địa lý, quảng bá và giới thiệu sản phẩm chưa được chú trọng, chưa có sự liên kết chặt chẽ; sản phẩm đã được thị trường và người tiêu dùng chấp nhận nhưng chủ yếu bán lẻ cho người tiêu dùng và người thu gom; một số tổ chức, cá nhân lạm dụng việc nuôi bằng cách cho ăn đường khiến mật ong kém phẩm chất, làm giả mật ong bạc hà làm giảm uy tín của thương hiệu; nhiều hộ chăn nuôi chưa áp dụng đầy đủ các tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất nên chưa có sự thống nhất theo một quy trình để tạo ra sản phẩm chất lượng. Trong quá trình nuôi ong bạn hãy chú ý thay cầu ong (hay bánh tổ ong) định kỳ.
Vì các cầu ong này sau một thời gian nuôi sẽ bị bẩn do tích chứa phân ong, điều này sẽ làm cho ong chúa không thể đẻ trứng vào được ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của đàn ong. Các kỹ thuật nuôi ong như: Quản lý ong mùa vụ, tạo chúa nhân tạo, chẩn đoán bệnh ong bằng sinh học phân tử, kỹ thuật thụ tinh nhân tạo cho ong chúa trong chọn lọc và lai tạo giống ong, kỹ thuật hạ thủy phần ong mật… được áp dụng rộng rãi đã thúc đẩy nghề nuôi ong của Việt Nam không ngừng phát triển, từ quy mô nhỏ lẻ, kỹ thuật cổ truyền thô sơ, lạc hậu trở thành quốc gia có nghề nuôi ong hiện đại với số lượng đàn và sản lượng các sản phẩm ong không ngừng tăng lên…”, ông Trần Văn Toàn, Phó Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và nuôi ong nhiệt đới cho biết. Nuôi ong là việc con người duy trì những đàn ong mật , thường là trong các tổ ong Người nuôi ong sẽ thu được mật ong và các sản phẩm khác như phấn hoa , keo ong , sáp ong , sữa ong chúa ; ngoài ra mục đích của việc nuôi ong còn là để thụ phấn cho cây trồng hoặc tạo ra đàn ong mới để bán cho người nuôi ong khác.
Chị Nhung chia sẻ: Nghề nuôi ong lấy mật không khó, nhưng đòi hỏi người nuôi phải có sự cẩn thận, tỉ mỉ và am hiểu về các đặc tính của chúng như xây tổ, chia đàn, có sự hiểu biết sâu về các loài hoa, mùa ong đi lấy mật, đối với mùa lạnh khan phấn sẽ phải xử lý làm sao để ong không bay mất mới có thể đạt được thành công trong nghề”.
Có được trang trại nuôi ong mật như hiện tại, anh Dương đã dành nhiều thời gian đọc sách hướng dẫn cách chăm sóc ong, đồng thời đến các gia đình nuôi ong trong vùng để học hỏi kinh nghiệm thực tế. Anh cho biết: Nghề nuôi ong cũng lắm công phu, đòi hỏi người nuôi phải kiên trì, tỉ mỉ, chịu khó và nắm rõ đặc tính của ong như: đi lại, ăn uống, xây tổ, chia đàn; am hiểu về các loài hoa, mùa hoa nở; mùa ong đi lấy mật để nâng cao sản lượng và chất lượng. Để đáp ứng yêu cầu sản xuất hàng hóa, nhiều hộ dân ở các xã vùng đệm Vườn quốc gia Xuân Thủy đã sưu tầm tài liệu tìm hiểu kỹ thuật nuôi ong và mời chuyên gia của Viện Khoa học nông nghiệp (Bộ NN và PTNT) về hướng dẫn kỹ thuật, chuyển giao công nghệ quản lý, chăm sóc đàn ong, cách tạo ong chúa, chia đàn, phòng trị bệnh cho ong cũng như cách xây dựng tổ ong, chế biến thức ăn bổ sung, tìm hiểu về nguồn hoa nuôi ong, cách thu hoạch, sơ chế và tiêu thụ sản phẩm ong… để có thể khai thác tối đa nguồn hoa của địa phương và phát triển đàn ong một cách bài bản, khoa học.
Đó là: Sản xuất manh mún, nhỏ lẻ, tính bền vững chưa cao, năng suất và chất lượng sản phẩm chưa ổn định, tính cạnh tranh chưa cao; Sự liên kết giữa các hộ nuôi ong và khai thác mật còn lỏng lẻo; Mật độ nuôi ong tại một số địa phương chưa hợp lý; Khoảng cách các trại nuôi đặt quá dày dẫn đến tình trạng khai thác thiếu bền vững, gây ảnh hưởng đến năng suất, chất lượng và hiệu quả kinh tế nghề nuôi ong; Công tác nghiên cứu khoa học về giống ong còn hạn chế; Có nơi, người nuôi ong thường tự tạo ong chúa để thay thế cho những ong chúa già; Nhiều đơn vị còn mua giống trôi nổi không rõ nguồn gốc, gây pha tạp, tỷ lệ cận huyết cao; Kỹ thuật sản xuất và duy trì tính bền vững, đảm bảo an toàn thực phẩm còn hạn chế; Quy trình kiểm soát chất lượng, quy trình khai thác, chế biến, bảo quản chưa chặt chẽ đã làm giảm chất lượng sản phẩm mật ong.
Vì các cầu ong này sau một thời gian nuôi sẽ bị bẩn do tích chứa phân ong, điều này sẽ làm cho ong chúa không thể đẻ trứng vào được ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của đàn ong. Các kỹ thuật nuôi ong như: Quản lý ong mùa vụ, tạo chúa nhân tạo, chẩn đoán bệnh ong bằng sinh học phân tử, kỹ thuật thụ tinh nhân tạo cho ong chúa trong chọn lọc và lai tạo giống ong, kỹ thuật hạ thủy phần ong mật… được áp dụng rộng rãi đã thúc đẩy nghề nuôi ong của Việt Nam không ngừng phát triển, từ quy mô nhỏ lẻ, kỹ thuật cổ truyền thô sơ, lạc hậu trở thành quốc gia có nghề nuôi ong hiện đại với số lượng đàn và sản lượng các sản phẩm ong không ngừng tăng lên…”, ông Trần Văn Toàn, Phó Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và nuôi ong nhiệt đới cho biết. Nuôi ong là việc con người duy trì những đàn ong mật , thường là trong các tổ ong Người nuôi ong sẽ thu được mật ong và các sản phẩm khác như phấn hoa , keo ong , sáp ong , sữa ong chúa ; ngoài ra mục đích của việc nuôi ong còn là để thụ phấn cho cây trồng hoặc tạo ra đàn ong mới để bán cho người nuôi ong khác.
Chị Nhung chia sẻ: Nghề nuôi ong lấy mật không khó, nhưng đòi hỏi người nuôi phải có sự cẩn thận, tỉ mỉ và am hiểu về các đặc tính của chúng như xây tổ, chia đàn, có sự hiểu biết sâu về các loài hoa, mùa ong đi lấy mật, đối với mùa lạnh khan phấn sẽ phải xử lý làm sao để ong không bay mất mới có thể đạt được thành công trong nghề”.
Có được trang trại nuôi ong mật như hiện tại, anh Dương đã dành nhiều thời gian đọc sách hướng dẫn cách chăm sóc ong, đồng thời đến các gia đình nuôi ong trong vùng để học hỏi kinh nghiệm thực tế. Anh cho biết: Nghề nuôi ong cũng lắm công phu, đòi hỏi người nuôi phải kiên trì, tỉ mỉ, chịu khó và nắm rõ đặc tính của ong như: đi lại, ăn uống, xây tổ, chia đàn; am hiểu về các loài hoa, mùa hoa nở; mùa ong đi lấy mật để nâng cao sản lượng và chất lượng. Để đáp ứng yêu cầu sản xuất hàng hóa, nhiều hộ dân ở các xã vùng đệm Vườn quốc gia Xuân Thủy đã sưu tầm tài liệu tìm hiểu kỹ thuật nuôi ong và mời chuyên gia của Viện Khoa học nông nghiệp (Bộ NN và PTNT) về hướng dẫn kỹ thuật, chuyển giao công nghệ quản lý, chăm sóc đàn ong, cách tạo ong chúa, chia đàn, phòng trị bệnh cho ong cũng như cách xây dựng tổ ong, chế biến thức ăn bổ sung, tìm hiểu về nguồn hoa nuôi ong, cách thu hoạch, sơ chế và tiêu thụ sản phẩm ong… để có thể khai thác tối đa nguồn hoa của địa phương và phát triển đàn ong một cách bài bản, khoa học.
Đó là: Sản xuất manh mún, nhỏ lẻ, tính bền vững chưa cao, năng suất và chất lượng sản phẩm chưa ổn định, tính cạnh tranh chưa cao; Sự liên kết giữa các hộ nuôi ong và khai thác mật còn lỏng lẻo; Mật độ nuôi ong tại một số địa phương chưa hợp lý; Khoảng cách các trại nuôi đặt quá dày dẫn đến tình trạng khai thác thiếu bền vững, gây ảnh hưởng đến năng suất, chất lượng và hiệu quả kinh tế nghề nuôi ong; Công tác nghiên cứu khoa học về giống ong còn hạn chế; Có nơi, người nuôi ong thường tự tạo ong chúa để thay thế cho những ong chúa già; Nhiều đơn vị còn mua giống trôi nổi không rõ nguồn gốc, gây pha tạp, tỷ lệ cận huyết cao; Kỹ thuật sản xuất và duy trì tính bền vững, đảm bảo an toàn thực phẩm còn hạn chế; Quy trình kiểm soát chất lượng, quy trình khai thác, chế biến, bảo quản chưa chặt chẽ đã làm giảm chất lượng sản phẩm mật ong.
